Priorato

D.O.Q Priorat (in het Catalaans) – Priorato in het Spaans – is één van Cataluña’s oudste wijngebieden en produceert momenteel mee van de beste wijnen van Spanje.  Het spectaculaire berglandschap maken dit wijngebied vrijwel uniek, ook omwille van zijn vulkanische bodem, llicorel.la (leisteen) genoemd.  Ook het klimaat is uniek: overwegend continentaal, maar beïnvloed door de warme Mistral uit het Zuiden en koude winden uit het Noorden.

De belangrijkste blauwe druiven zijn Garnacha Tinta en Cariñena.  Als witte druiven worden vnl. Garnacha Blanca, Macabeo (= Viura) en Pedro Ximénez verbouwd.  De meest gereputeerde wijnen zijn echter de rode, vaak bijna zwart van kleur en met een natuurlijk hoog alcoholgehalte.  Ze hebben een geringe opbrengst, een lange levensduur en rijpen goed op houten vaten.  De klassering: Crianza, Reserva, … wordt hier meestal achterwege gelaten.

Priorat is een klein, dynamisch wijngebied in Catalonië, noordoostelijk Spanje, waarvan de intense, volle rode wijnen de laatste decennia beroemd zijn geworden. De klassieke Priorat-wijn is gemaakt van de oude wijnstok Garnacha en Cariñena en heeft geconcentreerde aroma’s van zoethout, teer en brandy-kersen.Rode Priorat-wijn (de regio produceert ook minuscule hoeveelheden wit en rosé) is uitzonderlijk op drie belangrijke punten. Ten eerste is het een van de weinige wijnen van wereldklasse gebaseerd op Grenache – een categorie waarin het alleen wordt vergezeld door de rode Chateauneuf-du-Pape en de topwijnen uit de Californische Sine Qua Non. Ten tweede is het een van de slechts twee stijlen om de hoogste DOCa-classificatie van Spanje te bekomen (de andere is Rioja). En ten derde is het gestegen, bijna ongehoord op de internationale wijnmarkt, tot een van ‘s werelds duurste wijnen.
De hete, droge wijngaarden van Spanje staan bekend om hun lage opbrengsten, maar de wijngaarden van Priorat zijn laagproductief, zelfs naar Spaanse maatstaven. Opbrengsten zijn hier gemiddeld minder dan vijf hectoliter per hectare (hl / ha). Om enige context te bieden, is het Spaanse gemiddelde 25hl / ha, terwijl wijngaarden in koel, nat Duitsland dichter bij 80 hl / ha liggen. De opbrengst hangt nauw samen met kwaliteit: lagere opbrengsten betekenen hogere kwaliteit. Er zijn drie belangrijke redenen voor de superlage opbrengsten van Priorat: klimaat, voedselarme bodem en wijnstokleeftijd. Het officiële wijnbouwgebied Priorat omvat in ‘t geheel 11 parochies die net landinwaarts van de stad Tarragona liggen. Het klimaat is hier opmerkelijk continentaal gezien de relatieve nabijheid van de Middellandse Zee (Torreja del Priorat ligt op slechts 25 km van de kust). De zomers zijn lang, heet en droog, en de jaarlijkse regenval is gemiddeld 500 mm – vergelijkbaar met die van de droge, stoffige Montilla-Moriles in Andalusië. De bijzondere combinatie van geografische factoren maakt dit een van de warmste, droogste gebieden in Spanje. De bodem is van het grootste belang voor Priorat wijnmakers. Het vlaggenschip bodemtype van de regio is llicorella, een vrij drainerende, voedselarme bodem die bestaat uit deels afgebroken leisteen en kwarts (‘llicorella’ is de Catalaanse naam voor leisteen). De relatief recente bekendheid van Priorat staat in contrast met de lange geschiedenis van wijnmaken in de regio. Het wijnmaken gaat minstens terug tot in de 12e eeuw, toen monniken van de Kartuizer Orde het Priorato dei Scala Dei klooster stichtten en er wijngaarden plantten. De ruïnes van het klooster zijn vandaag de dag nog steeds te bezichtigen en de wijnranken omhelzen nog steeds de heuvels eronder. De meeste Priorat wordt minimaal 12 maanden op eikenhout gerijpt en de officiële Priorat DO-productiewetgeving erkent drie niveaus van wijnkwaliteit op basis van rijpingsperiodes: Crianza brengt een jaar door op eik, gevolgd door een jaar in fles voor de release; Reserva brengt een jaar door in eik dan twee jaar in fles; Gran Reserva brengt twee jaar door in eik en drie jaar in fles. In de praktijk gebruiken weinig wijnhuizen deze traditionele verouderingsclassificaties. Naast de traditionele Garnacha en Cariñena, gebruiken een aantal Priorat wijnmakers internationale druivensoorten zoals Cabernet Sauvignon, Merlot en Syrah voor hun rode wijnen. De witte wijnen van de regio zijn gemaakt van de vier witte variëteiten Garnacha Blanca, Macabeo, Pedro Ximénez en Chenin Blanc.